Rodzaje i znaczenie kontenerowców
Rodzaje i znaczenie kontenerowców. Statki służące do przewozu kontenerów możemy podzielić na:
- drobnicowce (general cargo ship)
- semi-kontenerowce (semi-container ship)
- kontenerowce (container ship)
- inne jednostki.
Drobnicowce oraz semi-kontenerowce są przystosowane do przewozu kontenerów, ale także zwykłych ładunków drobnicowych. Drobnicowce posiadają wydzielone miejsca oraz pokłady, na których możliwe jest zamocowanie kontenerów. Semi-kontenerowce zaprojektowano do przewozu kontenerów, gdyż odpowiadają wymogom standardowych kontenerów.
Drobnicowce
Są to statki przewożące drobnicę czyli towary przemysłowe liczone w sztukach oraz zapakowane w różnego typu opakowania zbiorcze, takie jak: skrzynie czy beczki, bele oraz inne. Są to towary opakowane oraz bez opakowania, np. samochody. Drobnicowce posiadahą urządzenia oraz osprzęt przeładunkowy, które umożliwiają załadunek i wyładunek bez użycia urządzeń portowych.
Przestrzeń przeznaczona na ładunek jest podzielona grodziami na ładownie. Większość
drobnicowców ma międzypokłady, które dzielą ładownie, co pozwala na lepsze wykorzystanie powierzchni oraz pojemności drobnicowca. Podział powierzchni pozwala także na rozdzielenie ładunków z powodu ich specyfiki oraz przeznaczenia do różnych portów.
Jak już wspomniano, drobnicowce mogą mieć zastosowanie także do przewozu kontenerów, co jest spowodowane ogromną popularnością transportu drobnicy w kontenerach.
Rodzaje i znaczenie kontenerowców
Kontenerowiec (pojemnikowiec) służy do przewozu kontenerów. Wraz ze stopniowym zwiększaniem się wymiany handlowej na świecie, rośnie popularność kontenerowców.
Kontenerowce są statkami morskimi, na których bardzo dużą część ładunku przewozi się bezpośrednio na pokładzie, w związku z tym, iż na pokładzie zmieści się więcej kontenerów niż pod pokładem. Przy czym na pokładzie umieszcza się kontenery lżejsze.
Kontenerowiec wymaga zapewnienia stateczności oraz odpowiedniego mocowania kontenerów. Stateczność kontenerowca zapewniają zbiorniki balastowe o dużej pojemności oraz systemy przeciwprzechyłowe, które zmniejszają kołysanie statku na morzu oraz ograniczających przechylanie statku w czasie przeładunku.
Ten typ statku posiada możliwości pionowego załadunku oraz wyładunku kontenerów.
Pierwszym statkiem przeznaczonym do przewozu kontenerów był amerykański tankowiec, którego przebudowano w latach 50-tych.
Dla zapewnienia szybkiego przepływu kontenerów w skali globalnej oraz obniżenia
kosztów wielkie kontenerowce przewożą swoje ładunki na trasach międzykontynentalnych i przeładowywane są w specjalnych portach tzw. hubach logistycznych, o dużych możliwościach przeładunkowych w jak najkrótszym czasie.
Odmiany kontenerowców
Pokład kontenerowca ma budowę otwartą z układem komór przeznaczonych dla pojedynczych kontenerów. zabezpieczonych od góry pokrywami pontonowymi. Są to statki znane jako kontenerowce komorowe, gdyż otwarte komory umożliwiają im łatwy załadunek i wyładunek za pomocą portowych suwnic nabrzeżnych. Brak jest międzypokładów i innych utrudnień konstrukcyjnych, a komory chronią kontenery przed przemieszczaniem za pomocą odpowiednich rozwiązań zabezpieczających.
Drugim rodzajem kontenerowców są jednostki nieposiadające żadnych pokryw pontonowych. Przed zalaniem ładunek jest chroniony specjalnymi pokrywami nakładanymi na ostatnią warstwę kontenerów.
Często spotykaną odmianą kontenerowca jest statek feederowy (feeder ship). Statki te zapewniają serwis dowozowo-odwozowy pomiędzy dużymi portami kontenerowymi a mniejszymi portami, do których nie zawijają kontenerowce oceaniczne. Większość statków feederowych to małe i średnie jednostki dostosowane do lokalnych akwenów morskich i portów lokalnych.
Wielkość oraz pojemność kontenerowców
Wielkość i pojemność kontenerowców stale rośnie. Nie wiadomo jaka jest maksymalna granica wielkości tego rodzaju statków.
Podstawowa jednostką pojemności jest TEU – (twenty-feet equivalent unit)
Jest to jednostka miary pojemności statków kontenerowych oraz portów. Jednostka ta odpowiada objętości kontenera ISO o długości 20 stóp. Znormalizowany kontener serii 1 ISO odpowiada 2TEU.
W związku z tym wyróżnia się kontenerowce pierwszej, drugiej czy trzeciej generacji:
- po pierwsze – kontenerowce I generacji – maksymalnie do 1000 TEU,
- generacji – do 2000 TEU,
- i kolejno III generacji – 3000 TEU.
- IV generacji – powyżej 3000 TEU,
- V generacji – powyżej 6000 TEU.
Współcześnie największe kontenerowce posiadają pojemność w wysokości ponad 10.000 TEU. Średnia pojemność kontenerowców to 8.000 TEU. Możliwe jest włączenie do eksploatacji kontenerowców o pojemności nawet 12.000-14.000 TEU. Spotkać można przykłady kontenerowców, które znacznie przekraczają ten poziom.
Już w roku 2014 zwodowano kontenerowiec, który osiągnął ponad 19.000 TEU i najwyraźniej nie jest to maksymalną granica.
Granicą jest jedynie to, że większe jednostki nie byłyby w stanie zawinąć do żadnego z europejskich portów.
W rezultacie z tak dużą pojemnością wiążą się także problemy z przepłynięciem przez niektóre cieśniny, w rezultacie muszą wybierać inne szlaki handlowe, aby ominąć te „wąskie gardła” globalnych systemów transportowych.
Inne statki mogące przewozić kontenery
Do innych jednostek przystosowanych konstrukcyjnie do przewozu kontenerów możemy zaliczyć:
- po pierwsze – otwarte masowce(open bulk carrier) – statki o konstrukcji kontenerowca ze wzmocnieniami kadłuba pozwalającymi na zapełnienie dolnych części komór kontenerowych ładunkiem masowym
- po drugie – statki ro-ro i con-ro – statki umożliwiające poziomy załadunek kontenerów poprzez furtę dziobową, rufową lub burtową oraz pionowy załadunek na pokład górny
- kolejny rodzaj – promy (ferry) -po o poziomym załadunku oraz przeznaczone do przewozu naczep czy wagonów kolejowych
- i w końcu – barkowce (barge carrier) – przeznaczone dla transportu barek.